گردشگری ورزشی ماجراجویانه، به‌عنوان یکی از شاخه‌های نوظهور و هیجان‌انگیز گردشگری، در دهه‌های اخیر مورد توجه بسیاری از کشورها، سیاست‌گذاران و فعالان حوزه گردشگری قرار گرفته است. این نوع از گردشگری به واسطه ماهیت پویای خود، نقشی مؤثر در افزایش سلامت جسمی و روانی افراد، ارتقاء کیفیت زندگی شهری، ایجاد انگیزه برای فعالیت‌های بدنی و مشارکت‌های اجتماعی ایفا می‌کند. همچنین از نظر اقتصادی، با جذب گردشگران داخلی و خارجی، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، افزایش درآمدهای محلی و ملی، و توسعه زیرساخت‌های شهری، به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی توسعه پایدار شناخته می‌شود. شهر تهران با توجه به موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد، تنوع اقلیمی، توپوگرافی متنوع و نزدیکی به جاذبه‌های طبیعی نظیر کوهستان‌ها، رودخانه‌ها، دره‌ها، جنگل‌ها و فضاهای باز، دارای ظرفیت‌های چشمگیری برای توسعه گردشگری ورزشی ماجراجویانه است که تاکنون به‌صورت جامع مورد بهره‌برداری قرار نگرفته است. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ورزشی ماجراجویانه در کلان‌شهر تهران بوده است. روش پژوهش کیفی و مبتنی بر تحلیل محتوای قیاسی-استقرایی بوده و داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 8-10 نفر از متخصصان حوزه‌های گردشگری، ورزش، محیط‌زیست و برنامه‌ریزی شهری و همچنین بررسی منابع علمی و اسناد سیاست‌گذاری گردآوری شده است. تحلیل داده‌ها منجر به شناسایی ۱۳ عامل کلیدی و ۵۶ شاخص شده است. این عوامل شامل مؤلفه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، تکنولوژی و فناوری، محیط‌زیستی، جاذبه‌های طبیعی، بازاریابی، آموزش و پژوهش، مدیریت، منابع انسانی، زیرساخت‌ها، ایمنی و امنیت و قوانین و مقررات می‌باشند. توسعه این نوع گردشگری نیازمند هماهنگی نهادی، ارتقاء ایمنی، آموزش تخصصی، فرهنگ‌سازی عمومی و طراحی سیاست‌های هدفمند است.